Οι φελλοί στο μπολονεζ

Του Θοδωρή Νταμάτη

Μια μεγάλη κατηγορία ψαράδων που ασχολούνται με το ψάρεμα με φελλό, χρησιμοποιούν μπολονέζ καλάμια με τους ανάλογους φελλούς. Οι φελλοί του μπολονέζ είναι ιδιαίτεροι σε σχήμα και λειτουργία. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι έχουν σχήμα σταγόνας  σε διάφορες διαμέτρους, επιμηκύνσεις και γραμμές επικολλημένοι σε έναν μακρύ άξονα.

Από κει και πέρα οι εταιρείες κατασκευής έχουν προχωρήσει σε αμέτρητα σχήματα και παραλλαγές, ανάλογα με τις συνθήκες ψαρέματος που θέλουν να καλύψουν. Ας εξετάσουμε όμως τα υλικά κατασκευής ενός φελλού, τα μέρη από τα οποία αποτελείται και τις ιδιαιτερότητές τους.

Σώμα

Το σώμα του φελλού είναι ίσως το σπουδαιότερο μέρος του φελλού. Αυτό κατασκευάζεται από συμπαγή πολυεστέρα και πλαστικό, καθώς και από φυσικές πρώτες ύλες, όπως το ξύλο BALSA, ή φυσικό φελλό.

Και οι δύο κατηγορίες πρώτων υλών χρησιμοποιούνται σήμερα ευρέως στην κατασκευή των φελλών με άριστα αποτελέσματα, όμως θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στο ειδικό βάρος κάθε κατηγορίας, στοιχείο το οποίο καθορίζει και το μέγεθος του φελλού σε εξάρτηση του υλικού κατασκευής.

Η πρώτη κατηγορία υλικών κατασκευής λόγω του ότι έχει σταθερό ειδικό βάρος, δίνει την δυνατότητα στον κατασκευαστή να επιτυγχάνει φελλούς με ελεγχόμενο επιτρεπόμενο βάρος, σε αντίθεση με την δεύτερη κατηγορία που παρατηρείται το φαινόμενο σε φελλούς ιδίου σχήματος και βάρους, το επιτρεπόμενο βάρος να είναι διαφορετικό.

Φυσικά οι διαφορές είναι μικρές και μη αξιολογήσιμες για έναν ερασιτέχνη ψαρά, όμως στον αγωνιστικό τομέα το ακριβές ζύγισμα του φελλού είναι βασικός παράγοντας. Στην ουσία τα φυσικά υλικά σε ίδιου σχήματος και μεγέθους φελλούς μπορεί να έχουν διαφορά στο απαιτούμενο βάρος από το αναγραφόμενο για να ερματιστούν

Κρίκος

Είναι ένα μικρό δακτυλίδι από το οποίο περνά η πετονιά. Συνδέεται με ένα μεταλλικό έλασμα που διατρέχει το σώμα του φελλού. Ο κρίκος αυτός, όσο μικρός είναι, τόσο αναγκαίος και καθοριστικός είναι. Τοποθετείται στο πάνω μέρος του φελλού κάτω ακριβώς από την βάση του σιάλουμ, ώστε κατά την φάση του καρφώματος να αποφεύγονται ανεπιθύμητα μπερδέματα αφενός και αφ’ ετέρου όσο πιο ψηλά είναι τοποθετημένος, τόσο ακριβέστερο ζύγισμα επιτυγχάνεται και ο φελλός έχει την ιδανικότερη πλεύση. Κάποιοι κατασκευαστές φτιάχνουν φελλούς  χωρίς τον κρίκο δημιουργώντας μια οπή κατά  μήκος του σώματος. Άλλοι τον καταργούν τελείως και η πετονιά στηρίζεται στην κεραία με σιλικονούχο σωληνάκι.

Κεραία

Είναι το μέρος του φελλού που αναδύεται από την επιφάνεια του νερού και χρησιμεύει για να δείχνει τα τσιμπήματα των ψαριών, καθότι είναι και το μοναδικό μέρος του φελλού που μένει έξω από το νερό. Συνήθως κατασκευάζεται από:

-       Πλαστικό, υλικό κατασκευής πολύ διαδεδομένο λόγω του χαμηλού κόστους και του μικρού ειδικού βάρους του υλικού που το καθιστά ελαφρύ. Διατίθεται σε ποικιλία χρωμάτων και διαμέτρων.

-       Carbon, Ιδανικό υλικό για κεραία φελλών που προορίζονται για ψάρεμα σε ήρεμη θάλασσα και αντενδείκνυται για έστω και λίγο ταραγμένη θάλασσα, λόγω του ότι θεωρείται βυθιζόμενο υλικό.  Ο εφοδιασμένος με κεραία carbon φελλός, είναι πολύ ευαίσθητος και ζυγισμένος με ακρίβεια δείχνει και το παραμικρό τσίμπημα ψαριού.

Όσον αφορά την κεραία οι φελλοί διακρίνονται σε κατηγορίες, όπως:

-       Με εναλλασσόμενη κεραία διαμέτρου 3χιλ. ή 4,5χιλ. ώστε να δίνεται η δυνατότητα στον ψαρά να τον χρησιμοποιεί και για νυχτερινό ψάρεμα τοποθετώντας στην θέση της κεραίας, σιάλουμ.

-       Με σταθερή κεραία που ενδείκνυται για ημερήσιο ψάρεμα.

Εκτός των υλικών κατασκευής θα πρέπει να γίνει αναφορά και στις εναλλακτικές κεραίες. Στην πλειοψηφία τους οι φελλοί είναι κατασκευασμένοι με τέτοιον τρόπο, ώστε να μας παρέχουν την δυνατότητα αλλαγής της κεραίας. Για να είναι ευδιάκριτες οι κεραίες, είναι χρωματισμένες με φωσφορικά χρώματα, κίτρινο, κόκκινο, πορτοκαλί και σε ειδικές περιπτώσεις, μαύρο. Το πιο χρώμα θα χρησιμοποιήσουμε εξαρτάται από την βάση του χρώματος του νερού, την θέση του ήλιου, καθώς και από το κοντράστ του βυθού.

Deriva

Στους φελλούς μπολονέζ αντιπροσωπεύει το κάτω μέρος του φελλού, αναγκαίο για να δίνει ισορροπία στον φελλό, να στερεώνεται η πετονιά που διαμέσου του κρίκου διατρέχει το σώμα, καταλήγει στην deriva και στερεώνεται σε αυτήν με δύο ή τρία σωληνάκια από λάστιχο ή σιλικόνη, αναλόγως του μήκους της, ώστε κατά την φάση του πετάγματος και του καρφώματος, να αποφεύγονται ανεπιθύμητα μπερδέματα. Στην περίπτωση συρόμενου φελλού η deriva έχει έναν κρίκο στο κάτω μέρος της για να περνάει η πετονιά από εκεί. Ο φελλός σταματάει σε ένα στόπερ το οποίο τοποθετούμε στο επιθυμητό μήκος πετονιάς. Απαραίτητη προϋπόθεση να περάσουμε μια χάντρα στην πετονιά της μάνας μεταξύ στόπερ και φελλού διότι ο κρίκος του φελλού είναι αρκετά φαρδύς και το στόπερ γλυστράει από μέσα του.

Τα υλικά κατασκευής, όπως και στην κεραία είναι το carbon και το tongino (είδος ξύλου) που διακρίνονται για το μικρό ειδικό βάρος τους. Χαρακτηριστικό του φελλού που είναι εφοδιασμένος με κεραία από tongino, είναι κατά την βολή, ερχόμενος σε επαφή με το νερό, να περνά σε κάθετη θέση (πλήρης ισορροπία) μετά από μικρό χρονικό διάστημα. Ως εναλλακτική λύση, λόγω του ότι το tongino είναι πλέον δυσεύρετο, είναι το carbon. Υλικό μεγάλης αντοχής και ελαφρύ, με όλα τα πλεονεκτήματα του tongino.

Οι φελλοί μπολονέζ

Οι κατασκευάστριες εταιρείες φελλών, βασιζόμενες σε 2 βασικά σχήματα, έχουν αναπτύξει μέσα από αυτά, μια μεγάλη ποικιλία σχημάτων, που απορρέει από την εμπειρία των αγώνων, ώστε να είναι σε θέση να καλύψουν όλες τις ανάγκες των ψαράδων και να αντιμετωπίσουν όλες τις αντιξοότητες που παρουσιάζουν εξειδικευμένες τεχνικές ψαρέματος. Πριν επιλέξουμε τους φελλούς που θα καλύψουν τις ανάγκες μας, πρέπει να κατανοήσουμε την χρήση και την αποτελεσματικότητα των βασικών σχημάτων, γιατί αν κάνουμε μια επίσκεψη στα εξειδικευμένα καταστήματα, θα δούμε τόσα σχέδια, που μάλλον σύγχυση θα  μας προκαλέσουν, παρά θα μας δώσουν κάποια λύση.

Τα βασικά σχήματα είναι η σταγόνα και η μπάλα. Μέσα από αυτά βλέπουμε μεγάλες κατηγορίες όπως επιμήκης σταγόνα, ανάποδη σταγόνα σε πολλά μήκη, όγκους και διαμέτρους. Το ίδιο ισχύει και για τις μπάλες.

Όλα τα σχήματα έχουν να κάνουν με τις συνθήκες κυματισμού, ρευμάτων και ευαισθησία. Όσο πιο μεγάλη διάμετρο έχει ο φελλός τόσο καλύτερα στέκεται σε συνθήκες κυματισμού, αλλά άλλο τόσο χάνει σε ευαισθησία. Ανάλογα με τις συνθήκες προσπαθούμε να βρούμε την χρυσή τομή σε σχήμα φελλού και βάρος ερματίσματος, έτσι ώστε να έχει την μέγιστη ευαισθησία, αλλά να μην μας δίνει και παραπλανητικά βυθίσματα λόγω του κυματισμού.

Σε γενικές γραμμές αν έχουμε κάποιους φελλούς σε σχήμα επιμήκους σταγόνας, σταγόνας, ανάποδης σταγόνας και μπάλας σε βάρη ερματίσματος από 1,5 έως 6 γραμμάρια, είμαστε καλυμμένοι  για τις περισσότερες συνθήκες που θα συναντήσουμε στα ψαρέματά μας. Ανάλογα σχήματα και βάρη ερματίσματος πρέπει να έχουμε και σε συρόμενους φελλούς για τις περιπτώσεις που ψαρεύουμε σε βαθιά νερά κοντά στην ακτή.

Κάτι βασικό που χρειαζόμαστε, είναι ένα σετ από σιλικονούχα σωληνάκια σε διάφορες διαμέτρους (υπάρχουν σε όλα τα καταστήματα ειδών αλιείας) διότι πολλές φορές οι φελλοί δεν έχουν επάνω τους τα ανάλογα σωληνάκια και για να αλλάζουμε τα φθαρμένα παλιά.

Το ψάρεμα με μπολονέζ τεχνική είναι συναρπαστικό, και ενδείκνυται ιδιαίτερα όταν θέλουμε να ψαρέψουμε με κόντρα καιρό σε μόλο ή βράχια. Μην ξεχνάτε ότι τα ψάρια που κυνηγάμε. Σε τέτοιες συνθήκες πλησιάζουν πολύ κοντά στην ακτή και εγκαταλείπουν την επιφυλακτικότητά τους. Αν αποφασίσετε να κάνετε τέτοιο ψάρεμα θα μας βρείτε και μας εκεί να κυνηγάμε τους μεγάλους σαργούς και μελανούρια